รายละเอียดข้อมูลวิจัย

การวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษาการจัดการระบบบำบัดน้ำเสียของโรงพยาบาลชุมชนขนาด 30-60 เตียง สังกัดกระทรวงสาธารณสุข ในเขตภาคกลางที่ตั้งอยู่ตามลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ยกเว้น กรุงเทพมหานคร และสมุทรปราการ จำนวน 33 โรงพยาบาล เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนเมษายน-มิถุนายน 2547 โดยใช้แบบสอบถาม 4 ชุด ที่ได้ทดสอบความตรงตามโครงสร้างและเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญแล้ว และมีค่าความเที่ยงมากกว่า 0.7 นำไปสอบถามผู้อำนวยการโรงพยาบาลซึ่งรับผิดชอบระบบบำบัดน้ำเสีย นักวิชาการสาธารณสุขหรือเจ้าพนักงานสาธารณสุขชุมชนผู้ดูแลควบคุมระบบบำบัดน้ำเสีย คนงานผู้ปฏิบัติงานประจำวัน และประชาชนที่อาศัยอยู่รอบ ๆ โรงพยาบาล เก็บรวบรวมข้อมูลการวิเคราะห์คุณภาพน้ำทิ้ง และทำการวิเคราะห์คุณภาพตัวอย่างน้ำทิ้งของโรงพยาบาล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ของปัจจัยด้านผู้บริหาร ด้านผู้ดูแลควบคุม และด้านคนทำงานประจำในงานระบบบำบัดน้ำเสีย กับปริมาณน้ำเสียที่บำบัดได้ ค่าบีโอดี ความพึงพอใจของผู้บริหาร ความพึงพอใจของผู้ปฏิบัติ และความพึงพอใจของประชาชน โดยใช้สมการถดถอยเชิงเส้นแบบขั้นตอน นำข้อมูลที่ได้มาทำการวิเคราะห์สวอทจากข้อมูลปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินการ และผลที่ได้ของข้อมูลการวิจัย เพื่อเสนอแนวทางในการปรับปรุงและพัฒนาการจัดการระบบบำบัดน้ำเสียของโรงพยาบาล

ผลการวิจัย พบว่าการบำบัดน้ำเสียมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ย 24 บาท ต่อลูกบาศก์เมตร ประชาชนยินดีเสียค่าธรรมเนียมการบำบัดน้ำเสียเมื่อเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล เฉลี่ยคนละ 10 บาทต่อวัน ปริมาณการเกิดน้ำเสีย 40±33 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน ปริมาณน้ำเสียที่บำบัดได้เป็นร้อยละ 97 ของปริมาณน้ำเสียของโรงพยาบาลทั้งหมด ค่าบีโอดีของน้ำทิ้งมีค่าเฉลี่ย 20.78±14.72 มก./ลิตร ผู้บริหาร ผู้ดูแลควบคุม คนงาน และ ประชาชนมีค่าความพึงพอใจต่อผลการดำเนินงานการบำบัดน้ำเสียโรงพยาบาล เฉลี่ย 3.5, 3.7, 3.3 และ 3.6 คะแนน จากคะแนนเต็ม 5 ตามลำดับ และพบว่าวิธีการ (เทคนิคและการปฏิบัติ) และความพอเพียงของวัสดุอุปกรณ์มีความสัมพันธ์กับความพึงพอใจของคนทำงานประจำ (p<0.005) โดยมีค่า R2 = 0.797 ได้เสนอแนวทางในการปรับปรุงและพัฒนาการดำเนินงานระบบบำบัดน้ำเสียของโรงพยาบาลชุมชน โดยการจัดสัมมนาและนิเทศงาน ให้ความรู้และเทคนิควิธีปฏิบัติแก่ผู้ปฏิบัติงาน หาเงินรายได้เพิ่ม ใช้วัสดุอุปกรณ์ให้คุ้มค่าอย่าง

เหมาะสม และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบำบัดน้ำเสียของโรงพยาบาล